Jako zjawisko znane od czasów antycznych.
W starożytnym Rzymie zamożni Patrycjusze otaczali się gronem uboższych obywateli.
Ich poparcie podnosiło prestiż patrona i wzmacniało jego polityczne i społeczne wpływy. W zamian za to otrzymywali ochronę i wsparcie patrona.
W Polskiej historii też znajdziemy przykłady klientelizmu.
Szczególnie w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów (XVI – XVII w.).
Rolę patronów odgrywali możnowładcy, którzy potrzebowali wsparcia uboższej szlachty.
Chodziło szczególnie o polityczne poparcie podczas obrad sejmu. W zamian otrzymywali wsparcie podczas sejmików ziemskich itp..
Czym jest zatem klijentelizm?
Jest jedną z patologii, występującą także w środowisku pracy.
Jak można zauważyć po opisie powyżej, polega na związkach pomiędzy dwoma osobami – patronem i klientem.
W klijentyżmie występuje nierównowaga, co oznacza, że jedna z osób musi posiadać wyższy status (społeczny, polityczny, majątkowy, etc..)
Fundamentem relacji jest jednak obopólne czerpanie zysków z powiązania.
Mogą to być zyski społeczne, na przykład poparcie polityczne w zamian za lukratywne stanowisko, mogą to być korzyści majątkowe, które różnią się na przykład od łapówkarstwa trwałością powiązań i systematycznym czerpaniem korzyści.
Łapówkarstwo to najczęściej jednorazowa patologia bez powiązań, powstała w momencie potrzeby jednej ze stron, natomiast w klientyźmie jest to długotrwałe wzajemne czerpanie korzyści.
Klijentelizm jest bardzo częstą patologią środowiska pracy, szczególnie tam gdzie wykonywane są zlecania podwykonawcze.
Inną odmianą patologii w pracy są relacje przełożony podwładny. Za drobne udogodnienia lub ustępstwa lider lub kierownik otrzymuje informacje, donosy etc…
Czy w środowisku pracy forma klijentelizmu jest możliwa do zwalczenia?
Pośród wielu patologii środowiska pracy, klijentelizm jest trudny do udowodnienia i zwalczenia.
Bardzo luźne powiązania, nieraz niedostrzegalne poparcie lub niewielkie korzyści dla patrona lub klienta, mogą utrudnić prawidłowe zdefiniowanie tego procesu.
Niemniej jest to bardzo niezdrowy i niepożądany objaw.
Powstaje najczęściej w środowisku gdzie zależność w grupie jest bardzo duża a jego rozwój możliwy jest podczas ocen pracowniczych lub innych form zależności podwładny – przełożony.
Strona www stworzona w kreatorze WebWave.